In Nederland is het fenomeen ZZP-er niet meer weg te denken -in het midden gelaten of het ZZP-schap al dan niet onverkort als een gelukkige verworvenheid moet worden beschouwd. Feit is, getuige de statistieken van het CBS, dat rond één miljoen mensen in Nederland de status van ZZP-er hebben. In het licht van de globalisering wil dat zeggen dat zij hun thuisbasis in Nederland hebben. Namelijk, vele ZZP-ers verrichten hun werkzaamheden niet of niet uitsluitend in Nederland, of uitsluitend voor afnemers in Nederland. Een ZZP-er die zijn werkzaamheden in of voor afnemers in het buitenland verricht zal zich steeds moeten afvragen welke consequenties voor de omzetbelasting daaraan zijn verbonden. De neiging is vanzelfsprekend eerst te kijken wat volgens de Nederlandse omzetbelasting van toepassing is. In veel gevallen wordt daarna niet verder gekeken. Dit laatste is niet alleen uit BTW optiek een doodzonde. In commercieel opzicht is het ook onverstandig. Internationale activiteiten tussen partijen die elk in een ander land zijn gevestigd brengen BTW gevolgen te weeg in -tenminste- twee landen. Indien partijen niet beide zich ervan bewust zijn welke BTW gevolgen, en waar, aan hun transactie zijn verbonden, is het is dan ook slechts een kwestie van tijd voordat de problemen aan het licht komen en de erger ontstaat. Dit laatste scenario mag voor vele ZZP-ers als een ver-van-mijn-bed-show klinken, als het om de Zwitserse omzetbelasting gaat laat de ervaring echter een andere werkelijkheid zien.

 

 

Misverstanden betreffende de omzetbelasting in Zwitserland

Zwitserland is geen lid van de Europese Unie, dus de BTW behandeling die van toepassing is bij transacties in of met afnemers in andere EU lidstaten kan niet als maatgevend worden genomen. Een vanzelfsprekendheid zo zou men denken. Echter het aantal Nederlandse ondernemingen dat jaarlijks bij facturatie, van leveringen of werkzaamheden aan afnemers in Zwitserland, in de fout gaat is niet te overzien. Wat daarbij opmerkelijk is, is dat dit ook voorkomt bij Nederlandse ondernemingen die hun Nederlandse adviseurs om hulp hebben gevraagd. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ook vele Zwitserse bedrijven de mist ingaan wanneer zij met afnemers (of opdrachtgevers) buiten Zwitserland te maken hebben. Kennelijk, en onmiskenbaar, geeft de omzetbelasting bij grensoverschrijdende transacties aanleiding tot misverstanden. Ter illustratie kunnen de volgende misverstanden worden genoemd:

• verlegging: Zwitserland kent geen verlegging zoals te vinden in de Nederlandse omzetbelasting of in de systeemrichtlijn van de EU. Zwitserland kent wel BTW op verwervingen, hetgeen per saldo als een verlegging kan voelen. Echter het aantal gevallen waarin sprake van een verwerving in Zwitserland kan zijn is dermate beperkt, dat buitenlandse ondernemingen doorgaans niet aan een Zwitserse BTW plicht ontkomen.
• levering van goederen: in de Zwitserse omzetbelasting heeft het begrip levering van goederen krachtens wettelijke definitie een andere inhoud dan in Nederland of andere EU lidstaten het geval is. Dus wat in Nederland als een dienst wordt beschouwd, kan ingevolge de Zwitserse BTW regelgeving een levering van goederen zijn. Het gevolg daarvan is dat de BTW behandeling anders uitvalt. Vereenvoudigd gezegd kunnen alle activiteiten in het kader waarvan goederen fysiek worden aangeraakt als een levering van goederen worden beschouwd. Dus ook in geval van reparaties of onderhoudswerkzaamheden, het op locatie installeren van software of het op locatie configureren van IT-systemen, om maar een paar voorbeelden te noemen. Vanzelfsprekend moeten alle bouwwerkzaamheden en vergelijkbare werkzaamheden uit de bouw als een levering van goederen worden beschouwd.
• onderaanneming: een ZZP-er die in Zwitserland in opdracht van een Nederlandse onderneming werkzaamheden verricht wordt in de regel zelf BTW plichtig voor de Zwitserse BTW. De vaak gehoorde ‘oplossing’ waarbij dan de ZZP-er zijn Nederlandse opdrachtgever Nederlandse BTW in rekening brengt (of in het geheel geen BTW) en dan uitsluitend de Nederlandse opdrachtgever aan zijn afnemer in Zwitserland de Zwitserse BTW in rekening brengt, is niets anders dan fraude en dus strafbaar.
• BTW nummer lenen: een andere ‘oplossing’ die vaak geopperd wordt is het lenen van een BTW nummer van een ander. Men behoeft geen Einstein te zijn om te begrijpen dat dit niet werkt en niet is toegestaan. Sterker nog, indien het Zwitserse BTW nummer van een ander wordt geleend is het risico niet ondenkbaar dat de Zwitserse belastingdienst in plaats van een levering tussen A (ZZP-er) en X (Zwitserse afnemer) daarentegen twee leveringen ziet: een levering tussen enerzijds A (ZZ-er) en B (uitlener BTW nummer), en vervolgens een levering tussen B en X (Zwitserse afnemer).
• invoer op naam van ander: vaak proberen buitenlandse ondernemers onder hun eigen Zwitserse BTW plicht uit te komen door goederen op naam van de Zwitserse klant in te voeren. Dit doet zich voor bij goederen die door of voor rekening van de buitenlandse ondernemer worden geïnstalleerd. In dat geval moet de buitenlandse ondernemer voor toepassing van de Zwitserse BTW (en douane) als importeur optreden. Als de Zwitserse belastingdienst bemerkt dat de invoer op naam van de klant plaatsvond, wordt de aftrek van de BTW bij invoer geweigerd of ongedaan gemaakt.
• splitsen van levering en installatie: een ander bekend voorbeeld betreft het geval waarin door een buitenlandse onderneming goederen worden geleverd en geïnstalleerd moeten worden, waarbij dan als ‘praktische oplossing’ aan de Zwitserse afnemer een factuur voor de goederen wordt gestuurd en een afzonderlijke factuur voor de installatiekosten. De bedoeling zou dan zijn dat de buitenlandse onderneming uitsluitend voor de installatiekosten met de Zwitserse BTW plicht te maken zou krijgen. De goederen worden dan -zoals eerder aangegeven foutief- op naam van de afnemer in Zwitserland ingevoerd. Dit soort opzetten worden natuurlijk bedacht door personen die niet of onvoldoende in de BTW techniek zijn onderlegd. Dit soort leveringen kunnen niet worden gesplitst.

Bovenstaande lijst van misverstanden is niet uitputtend. De vindingrijkheid is vaak grenzeloos. Zo ook de kosten die gemoeid zijn met het reguleren van de gevolgen wanneer, zoals in bovenstaande gevallen, één en ander niet volgens de regels is gegaan. Daarom doet een ZZP-er die overweegt werkzaamheden in, dan wel voor afnemers in Zwitserland te gaan verrichten er goed aan, nog vòòr het aangaan van prijsonderhandelingen of het uitbrengen van een offerte informatie over de consequenties voor zowel de Nederlandse als de Zwitserse BTW in te winnen. Dit laatste is bovendien vooral dan van nut wanneer de opdrachtgever een andere mening over de toepassing van de Zwitserse BTW is toegedaan. De gedane recherche kan dan mogelijk voldoende zijn om het misverstand aan de kant van de opdrachtgever uit te weg te ruimen. In het andere geval moet aanvullend advies worden ingewonnen of zelfs de Zwitserse belastingdienst om een mening worden gevraagd. Het laatste is handig wanneer de andere partij koppig is. Kortom, een ZZP-er die in Zwitserland werkzaamheden wil verrichten of met afnemers in Zwitserland te maken krijgt, ontkomt er niet aan zelf een basisbegrip van de Zwitserse BTW te hebben. Hoewel in het onderstaande steeds van een ZZP-er wordt uitgegaan, gelden de opmerkingen voor alle (buitenlandse) ondernemingen die prestaties verrichten die aan de Zwitserse omzetbelasting zijn onderworpen.

 

De Zwitserse omzetbelastingplicht

Vanaf 2018 kan er vanuit worden gegaan dat iedere buitenlandse ondernemer die prestaties verricht die aan de Zwitserse omzetbelasting zijn onderworpen, zich voor toepassing van de Zwitserse BTW moet registreren. Weliswaar kent de Zwitserse omzetbelasting een omzetgrens van CHF 100’000, maar deze grens wordt vanaf 1 januari 2018 op basis van de wereldwijde omzet berekend. Dus een ZZP-er met een totale jaaromzet van meer dan (ongeveer) € 85’000 zal zich voor toepassing van de Zwitserse BTW moeten registreren wanneer hij prestaties verricht die onder de Zwitserse BTW vallen.

Bij de omzetgrens moet niet (zoals vòòr 2018 het geval was) uitsluitend naar de omzet worden gekeken die met de Zwitserse activiteiten worden verdiend. De omzetgrens van CHF 100’000 mag niet verward worden met de omzet die aan de Zwitserse BTW is onderworpen. De omzetgrens is uitsluitend om te bepalen of een BTW registratie (BTW plicht) ontstaat. Eenmaal voor toepassing van de Zwitserse BTW geregistreerd worden slechts die prestaties aan de Zwitserse BTW onderworpen die onder de Zwitserse BTW wet vallen. Dus een ZZP-er met een wereldwijde omzet van €150’000, waarvan € 35’000 met prestaties in Zwitserland behaald, zal in zijn Zwitserse BTW aangifte(n) in totaal slechts € 35’000 als omzet moeten declareren.

 

Voorbeelden van werkzaamheden met Zwitserse BTW plicht als gevolg

Ter illustratie kunnen de volgende voorbeelden worden genoemd van werkzaamheden die door ZZP-ers worden verricht en een Zwitserse BTW plicht met zich meebrengen:

• bouwwerkzaamheden: alle soorten van werkzaamheden die in de bouwsector voorkomen, inclusief afbouwwerkzaamheden, en die op een locatie in Zwitserland (met uitzondering van enige plaatsen) worden verricht. Het kan gaan om gevallen waarin naast de oplevering/installatie ook materiaal wordt geleverd, of waarin uitsluitend arbeid wordt verricht.opbouwen/installatie van tuinbouwkas: een ZZP-er die een tuinbouwkas installeert, terwijl het materiaal door een ander wordt geleverd, zal zich in de regel moeten registreren.
• schilderwerkzaamheden: ook het schilderen -bijvoorbeeld van huizen, gebouwen, bruggen, buizen, of roerende zaken- geldt als een levering van goederen. Dus indien de werkzaamheden in Zwitserland plaatsvinden is een BTW registratie in de regel nodig.
• grondwerkzaamheden: als een heibedrijf een ZZP-er inhuurt om behulpzaam te zijn bij heiwerkzaamheden in Zwitserland, zal de ZZPer over de vergoeding die hij aan het heibedrijf in rekening brengt doorgaans Zwitserse BTW verschuldigd zijn. Daartoe moet de ZZP zich eerst voor de Zwitserse BTW registreren.
• elektroinstallatie: werkzaamheden uit de branch van de elektroinstallatie worden niet anders behandeld dan bouwwerkzaamheden. Een ZZP-er die dit soort werkzaamheden op locaties in Zwitserland verricht zal dus normaliter niet aan een Zwitserse BTW registratie kunnen ontkomen.
• IT werkzaamheden op locatie: installatie van software op locatie in Zwitserland, zelfs wanneer het om testen gaat, kan voldoende zijn voor een BTW plicht als de (wereldwijde) omzetgrens is overschreden. Een ander voorbeeld is het op locatie configureren van servers in een Zwitserse colocation.
• architectuurdiensten: een ZZP-er die architectuurdiensten verricht in samenhang met een onroerende zaak die in Zwitserland is gelegen, zal in beginsel voor die werkzaamheden een Zwitserse BTW registratie nodig hebben. Dit geldt ook voor binnenhuisarchitectuur.
• hospitality diensten: wanneer een ZZP-er zogenaamde hospitality diensten in Zwitserland verricht, komt de BTW plicht om de hoek kijken. Dus als een ZZP-er al dan niet tijdelijk (bijvoorbeeld tijdens een evenement) op een locatie in Zwitserland optreedt als gebouw-/locatiebeheerder, concierge, receptionist of hostesses, is er een voldoende aanknopingspunt voor diens Zwitserse BTW plicht.

 

Zwitserse BTW registratie

Als eenmaal is vastgesteld dat een Zwitserse BTW registratie nodig is, moet het volgende worden bedacht. De termijn waarbinnen de aanmelding voor een BTW registratie moet worden gestart begint te lopen vanaf het moment waarop de Zwitserse omzetbelastingplicht ingaat. Vanaf dat moment moet in het ideaalbeeld de aanmelding binnen 30 dagen plaatsvinden.

Ofschoon een aanmelding met terugwerkende kracht mogelijk is, en ook veelvuldig in de praktijk voorkomt, heeft een tijdige aanmelding als voordeel dat geen rente verschuldigd wordt in verband met de te late afdracht voor reeds afgesloten kwartalen. Verder dient bedacht te worden dat de registratieprocedure al gauw minimaal vier weken in beslag neemt, tenminste als aan de kant van de belastingplichtige al stappen met gerede spoed worden opgevolgd.

Echter buitengewone omstandigheden kunnen tot grote vertraging leiden. Sinds de Zwitserse belastingdienst, afdeling omzetbelasting, in medio mei/juni 2018 intern een transitie van IT systemen heeft doorgevoerd is de duur van het registratieproces in enkele gevallen tot meer dan 3 maanden opgelopen. Hoe lang deze vertraging nog gaat aanhouden is op dit moment niet in te schatten. Verder is een tijdige registratie raadzaam en praktisch noodzakelijk wanneer goederen moeten worden ingevoerd.

 

Procedure voor aanmelding

De aanmelding voor het verkrijgen van een Zwitsers BTW nummer is relatief eenvoudig, en wordt in de regel door de Zwitserse fiscale vertegenwoordiger ingediend. Op de website van de Zwitserse belastingdienst moet een web formulier ingevuld worden onder opgave van met name volgende kerngegevens: naam en adres van de te registreren onderneming, het karakter van de activiteiten in het kader waarvan de registratie plaatsvindt, de begindatum van de registratie, naam en adres van de fiscale vertegenwoordiger, de hoogte van de verwachte omzet in Zwitserland (die dan wordt uitgesplitst in verschillende categorieën, zoals levering van goederen met of zonder invoer, diensten, vrijgestelde prestaties), en of aanspraak op bepaalde vereenvoudigde regelingen wordt gemaakt (voor buitenlandse ondernemingen eerder af te raden). Het verzenden van het formulier genereert automatisch een volmacht die zowel door de belastingplichtige als de fiscale vertegenwoordiger moet worden ondertekend.

Als eenmaal online de aanvraag voor In het normale geval wordt binnen een periode van 10 tot 14 werkdagen van de Zwitserse belastingdienst antwoord ontvangen. Daarin geven zij te kennen dat de onderneming wordt geregistreerd en wordt een beknopt overzicht gegeven van de verplichtingen waaraan dient te worden voldaan. In het kader van de registratieprocedure zijn het vereiste van een fiscale vertegenwoordiger en het stellen van een zekerheid de belangrijkste verplichtingen.

 

Fiscale vertegenwoordiging en zekerheid

Zoals in het voorgaande reeds aangeduid, een buitenlandse onderneming moet verplicht een fiscale vertegenwoordiger in Zwitserland benoemen. De correspondentie van de Zwitserse belastingdienst verloopt geheel via de fiscale vertegenwoordiger. Dit moet niet worden gezien als een poging het moeilijker te willen maken voor buitenlandse ondernemingen. Het vereiste van fiscale vertegenwoordiging moet in samenhang met bepaalde regels van volkenrecht worden gezien.

Een andere bijkomstigheid is dat een buitenlandse onderneming die een Zwitsers BTW nummer aanvraagt verplicht een zekerheid moet stellen. In beginsel is de hoogte van de zekerheid 3% van de verwachte omzet (zoals aangegeven bij de aanmelding). De vorm van de zekerheid kan een overmaking in geld, dan wel een bankgarantie die door een Zwitserse bank (of Zwitsers filiaal van de thuisbank) moet worden afgegeven. De Zwitserse belastingdienst houdt de zekerheid vast zolang de BTW registratie actief is. Na beëindiging van de Zwitserse BTW plicht wordt na de afwikkeling van de afmelding de zekerheid geretourneerd, mits respectievelijk eerst nadat alle verplichtingen zijn nagekomen. Gezien het voorgaande zal een ZZP-er bij het opstellen van een offerte voor werkzaamheden in Zwitserland de kosten voor fiscale vertegenwoordiging en de zekerheid in aanmerking moeten nemen.

 

Het Zwitserse BTW nummer

De procedure voor het aanmelden voor de Zwitserse omzetbelastingplicht wordt afgerond met de toekenning van het BTW nummer. Zolang aan een ZZP-er nog geen Zwitsers BTW nummer is toegekend mag de ZZP-er geen Zwitserse BTW in rekening brengen, noch in offertes of in andere informatie naar de Zwitserse BTW verwijzen. Dit betekent dat eerst na toekenning van het Zwitserse BTW nummer een ZZP-er een BTW conforme factuur kan uitreiken. Tot dat moment mag de Zwitserse BTW niet openlijk op de factuur staan. Ook hieruit blijkt dat het van belang is dat een ZZP-er zich tijdig voor de Zwitserse BTW registreert. Regelmatig is te zien dat opdrachtgevers uitsluitend BTW conforme facturen accepteren. Indien een ZZP-er een voorfinanciering wil vermijden of de duur daarvan zo beperkt mogelijk wil houden, is een tijdige registratie onvermijdelijk.

Het Zwitserse BTW nummer is gekoppeld aan het zogenaamde unieke ondernemings identificatienummer (UID), dat door het Zwitserse Statistiekbureau wordt toegekend. De structuur van de UID is: CHE-000.000.000, dus het voorvoegsel CHE gevolgd door drie blokken van (tot nu toe) elk drie cijfers. Indien door de Zwitserse belastingdienst het BTW nummer wordt toegekend komt achter de UID de afkorting ‘MWST’ (dan wel al naar gelang de taal waarin de aanmelding plaatsvond de afkorting ‘TVA’ of ‘IVA’) te staan. UID nummers kunnen online worden geraadpleegd en het is daardoor ook direct zichtbaar of een onderneming over een (actief) BTW nummer beschikt of niet.

Het UID nummer is niet zonder reden ingevoerd. Het nummer stelt de Zwitserse autoriteiten -waaronder niet uitsluitend de belastingdienst moet worden verstaan- in staat snel en eenduidig vast te stellen met wie zij te maken hebben. Zo moet bijvoorbeeld bij invoer (net als bij uitvoer) het UID nummer worden aangegeven. Controle is dus alles.

 

BTW compliance

Zodra het Zwitserse BTW nummer is toegekend worden de verplichtingen realiteit. De factuurvereisten zijn relatief eenvoudig: een ZZP-er die met de factuurvereisten voor de Nederlandse BTW bekend zal in beginsel weinig hoeven te veranderen. Naast het Zwitserse BTW nummer, het BTW tarief, en eventueel een specifieke verwijzing (bijvoorbeeld wanneer werkzaamheden voor internationale organisatie worden verricht), onderscheidt de factuur zich nauwelijks van de Nederlandse factuur. De juiste toepassing van het materiële Zwitserse omzetbelastingrecht zal de ZZP-er natuurlijk vooraf met zijn Zwitserse fiscale vertegenwoordiger moeten afstemmen.

De Zwitserse BTW is een federale heffing, die centraal vanuit Bern wordt geheven. In het normale geval zal per kwartaal een BTW aangifte moeten worden ingediend, waarbij de aangifte- en betalingstermijn zestig dagen na afloop van het kalenderkwartaal eindigt.

De papieren BTW aangifte is een aflopende zaak, zodat na toekenning van het Zwitserse BTW nummer de onderneming zich direct voor het elektronisch doen van BTW aangiften online zal moeten aanmelden.

Om aan de boekhoudverplichting naar Zwitsers recht te kunnen voldoen zal de ZZP-er een journaal moeten bijhouden waarin de basisgegevens van alle ingaande en uitgaande facturen, alsmede eventuele invoer/uitvoerdocumenten), zijn opgenomen. Dit kan een eenvoudig Excel overzicht zijn, maar het moet er wel zijn. Regelmatig controleert de Zwitserse belastingdienst ingediende BTW aangiften en vraagt dan expliciet naar een dergelijk journaal.

 

BTW bij invoer/uitvoer

ZZP-ers die met invoer (of uitvoer) te maken krijgen, bijvoorbeeld wanneer gereedschap of machines tijdelijk worden ingevoerd, doen er goed aan zich vooraf te informeren. Toegespitst op de invoer, moeten regels in acht worden genomen zoals wie precies als importer moet worden vermeld, alsmede wie als geadresseerde moet worden vermeld; welke waarde moet worden aangegeven; welke documenten (bijvoorbeeld om de zogenaamde oorsprong van goederen aan te tonen) bij de douaneaangifte moeten worden gevoegd; en welke overige informatie in de douaneaangifte dient te worden vermeld. Daarom is het raadzaam goede instructies te verstrekken aan de degene die er voor zorgt dat de goederen over de grens gaan. Ontbrekende informatie vertaalt zich niet uitsluitend in extra tijd aan de grens doordat de goederen niet direct kunnen worden vrijgegeven, maar ook in extra kosten in de vorm van toch verschuldigde invoerrechten (bij ontbreken oorsprongsdocumenten) of een hogere BTW schuld (BTW bij invoer is ook over douanerechten verschuldigd) of zekerheid die voorgefinancierd moet worden. Ook dient bedacht te worden dat bij het verlaten van de EU een uitvoeraangifte nodig is, zodat vooraf bekend dient te zijn waar die uitvoeraangifte wordt ingediend. Komt men hier eerst aan de Zwitserse grens achter, moet er rekening mee worden gehouden dat douaneagenten aan de grens schandalig hoge tarieven voor de uitvoeraangifte berekenen.

Als een ZZP-er bij invoer in Zwitserland gebruik heeft gemaakt van de regeling tijdelijke invoer, moet hij (of zij) niet alleen weten hoe de formaliteiten bij wederuitvoer moeten worden verricht. Ook dient te worden bedacht dat na wederuitvoer van het gereedschap of de machines de Zwitserse douane BTW bij invoer over de zogenaamde huurwaarde zal heffen. Weliswaar kan de ZZP-er met een Zwitsers BTW nummer die BTW bij invoer weer in aftrek brengen, maar hij zal met die heffing wel rekening moeten houden bij het tijdstip waarop hij zijn Zwitserse BTW registratie wil beëindigen. Een ZZP-er werkt in de regel op project basis, dus als de klus is geklaard zal hij zich willen afmelden voor de Zwitserse BTW. Omdat de procedure voor het vaststellen en heffen van de BTW bij invoer over de huurwaarde van de tijdelijk ingevoerde goederen tijd in beslag neemt, kan het zijn dat de heffing eerst in het volgende kwartaal plaatsvindt. Heeft de afmelding voor die tijd plaatsgevonden, blijft de ZZP-er op de BTW bij invoer over de huurwaarde zitten, terwijl die eigenlijk voor aftrek in aanmerking had kunnen worden genomen in de BTW aangifte over het kwartaal waarin de uitnodiging tot betaling was ontvangen. Al naar gelang de waarde van het gereedschap of de machines, en de duur tussen de tijdelijke invoer en de wederuitvoer, kan de BTW bij invoer over de huurwaarde een substantieel bedrag zijn -althans hoog genoeg om een negatieve invloed op de beoogde winst te hebben.

Douanedocumenten zijn waardepapieren. Voor de BTW bij invoer vertaalt zich dat in het recht op aftrek: uitsluitend het invoerdocument (‘Veranlagungsverfügung MWST’ of ‘Décision de taxation TVA’) geven recht op aftrek van de daarin genoemde BTW bij invoer. Een factuur van de douaneagent of de transportonderneming waarin de BTW bij invoer wordt doorbelast geeft geen recht op aftrek. Het is dus van groot belang die invoerdocumenten te ontvangen en ook tijdig (in verband met de periode waarbinnen fouten kunnen worden hersteld).

Zoals uit het bovenstaande blijkt moeten al naar gelang de wijze van werken nogal wat regels in het oog moeten worden gehouden. Zelfs als duidelijk zal zijn dat bovenstaande informatie niet een volledig overzicht beoogt te geven.

 

Opletten: flankerende maatregelen

Een paar woorden moeten nog gewijd worden aan een geheel van regelingen die in de praktijk tot veel problemen, en dus kosten, leiden. In het kader van de overeenkomst tussen de EU en Zwitserland inzake het vrije personenverkeer past Zwitserland zogenaamde flankerende maatregelen toe. Praktisch houden deze regels in dat ZZP-ers die in Zwitserland werkzaamheden verrichten (indien korter dan 90 dagen) zij zich vooraf en tijdig (minimaal 8 dagen) online moeten aanmelden, en dat zij -eenvoudig gezegd- de Zwitserse regelingen inzake primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden toepassen. Dit betekent in de regel dat zij hogere lonen dan hun Nederlandse lonen moeten berekenen, alsmede alle overige regelingen inzake arbeidstijd, vakantiedagen, vergoedingen voor verblijf- en overnachting (om maar een paar te noemen), in acht moeten nemen. De toepassing van deze regelingen wordt zeer streng en nagenoeg in alle gevallen gecontroleerd. De kleinste fout leidt als snel tot een boete, kostenveroordeling, en eventueel een werkverbod in Zwitserland. Bijkomstige factor is dat de flankerende maatregelen niet of niet geheel in overeenstemming met het tussen de EU/Nederland en Zwitserland toepasselijke recht worden toegepast. Een doorsnee ZZP-er zal zich daarvan niet bewust zijn en daardoor zichzelf in de vingers kunnen snijden en zodoende zijn rechten verwerken. Daarom is het raadzaam zich vooraf over de handhaving van deze door Zwitserland toegepaste flankerende maatregelen te informeren.

 

Slotopmerkingen

Zwitserland is een aantrekkelijke markt voor ZZP-ers. Het hogere prijsniveau vertaalt zich in de regel in een hogere contractprijs dan in andere landen gebruikelijk is. Echter is het verrichten van werkzaamheden in Zwitserland niet uitsluitend met lusten verbonden. De ervaring laat echter zien dat ZZP-ers die goed beslagen ten ijs komen, en hun zaken vooraf op orde hebben, zonder problemen in Zwitserland werkzaam kunnen zijn. In veel gevallen beginnen ZZP-ers echter met een achterstand doordat zij òf zich zelf te weinig hebben geïnformeerd òf doordat zij door hun adviseurs niet of niet volledig zijn geïnformeerd. Zo is het verbazingwekkend dat vele brancheorganisaties geen of nauwelijks informatie over Zwitserland beschikbaar hebben, noch bij navraag geïnteresseerd zijn daarin verbetering te brengen. Hetzelfde beeld laten overkoepelende organisaties voor het advieswezen zien: bij navraag stuit men op dovemansoren. Bij een dergelijke stand van zaken is de ZZP-er op zichzelf aangewezen.